СПИСОК СОКРАЩЕНИЙ
СПИСОК СОКРАЩЕНИЙ
AAS: Acta Apostolicae Sedis, 1909 ff ACO: Acta conciliorum oecumenico-
rum, hg. v. E. Schwartz. 1914 ff Ad Diognet: Diognetbrief Afrah. Dem.: Afrahat, demonstratio Homilien)
Agathias: Agathias (Scholastikos) aus
Myrina (Aiolis) Agnellus, Liber pont. eccl. Ravenn.: Agnellus, Liber Pontificalis ecclesiae
Ravennatis (MGScript. Rer. Lartgob.)
333
Alex. Alexandr. Sermo de anima: Alexander von Alexandrien, de anima et corpore deque passione domini
Ambr. virg.: Ambrosius, de virginibus (PL 16, 18? ff) (vgl. de virginitate; de institutione virginis)
Ambros. c. Aux.: Sermo contra Auxen-tium de basilicis tradendis (PL 16, 1007«)
Ambros. de Abrah.: de Abraham (PL 14, 419 ff)
Ambros. bono mort.: de bono mortis
(PL 14, 539 ff) Ambros. de incara.: de incarnationis do-
minicae sacramento (PL 16,817 ff) Ambros. de fide: de fide ad Gratianum
(PL 16, 527 ff) Ambros, de ob. Theod.: Oratio de obitu
Theodosii (PL 16, 1385 ff) Ambros. de ob. Valent: de obitu Valen-
tiniani consolatio (PL 16, 1357 ff) Ambros. de off.: de officiis ministrorum
(PL 16, 23 ff) Ambros.. de paenit.: de paenitentia (PL
16,465 ff)
Ambros. de parad.: de paradiso (PL 14, 275 ff)
Ambros. de Tob.: de Tobia (PL 14, 759 if)
Ambros. enarr. ps.: Enarrationes in XII
psalmos Davidicos (PL 14, 921 ff) Ambros. ep.: Epistulae (PL 16, 876 ff) Ambros. exaem.: Hexaemeron (PL 14, 123 ff)
Ambros. exhort, virgin.: Exhortatio vir-ginitatis (PL 16, 335 ft)
Ambros. Exposit. Evangelii sec. Lucam: Expositionis evangelii secundum Lucam libri decern (PL 15, 1527 ff)
Ambros. Exp. ps.: Expositio in psal-mum CXVIII (PL 15, 1197 ff)
Ammian.: Ammianus Marcellinus, Res gestae
AMrhKG: Archiv fur mittelrheinische
Kirchengeschichte 1949 ff Anastas. I. ep.: Papst Anastasius L,
Epistulae
Anastas. imp. ep.: Kaiser Anastasios I., Epistulae
Anastas. Sin., Hodegos: Anastasius Si-
naita, Hodegos Anon. Val.: Anonymus Valesianus Apg.: Apostelgeschichte Apk.: Johannesapokalypse Apoll. Sid. ep.: Apollinaris Sidonius (s.
auch Sidonius Apollinaris), Epistulae Aponius, Expl. in cant, can tic: Expla-
natio in Canticum canticorum App.: Appendix Arist, apol.: Aristides, Apologie Arnob. adv. nat.: Araobius von Sicca,
adversus nationes (advers. gent.) A.T.: Altes Testament Athan. ad Afros episc: Athanasius, An
die Bischofe Westafrikas (PG 26,
1029 ff)
Athan. ad episc. Aeg.: Ep. encydica ad episcopos Aegypti et Libyae (PG 25, 537f!)
Athan. ad Serap.: An den Bischof Sera-pion von Thmuis (PG 26, 529 ff)
Athan. apol. ad Const.: Apologia ad Constantium imperatorem (PG 25, 595 ff)
Athan. apol. c. Ar.: Apologia contra Ari-
anos (PG 25, 247 ff) Athan. apol. de fuga sua: Apologia de
fuga sua (PG 25, 643 ff) Athan. c. Arian.: Orationes contra Aria-
nos (PG 26, 9 ff)
534
Athan. с. gent: oratio contra gentes
(PG 25, 3 ff) Athan. hist. Arian.: Historia Arianonim
ad monachos (PG 25, 691) Athan. de in earn, et c. Arian.: de incar-
natione et contra Arianos (PG 26,983
ff) (stammt vielleicht von Marcellus
v. Ankyra) Athan. de sent. Dion.: epist. de senten-
tiaDionysii (PG 25, 479 ff) Athan. de deer.: Epistola de decretis
Nicaenae synodi (PG 25, 415) Athan. de syn.: Epistola de synodis Ari-
mini in Italia et Seleuciae in Isauria
celebratis
Athan. ep. ad Serap. de morte Arii:
Brief an Bischof Serapion von Thmuis
tiber den Tod des Arius Athan. ep. encycl.: Epist. ad episcopos
encyclica (PG 25, 221 ff) Athan. Vita Ant.: Vita s. Antonii (PG 26,
835 ff)
Athenag. leg.: Athenagoras der Apolo-
get, Legatio August, ad Donat. post coll.: Augusti-
nus. Ad Donatistas post coUationem
liber unus (PL 43, 651 ff) August, advers. Jud.: Adversus Judaeos
(PL 42,51 ff) August, brev. coll.: Breviculus collatio-
nis cum Donatistis (PL 43, 613 ff) August, c. Parm.: Contra epistolam Par-
meniani libri tres (PL 43, 33 ff) August, c. Acad.: Contra Academicos
(PL 32, 905 ff) August, civ. dei: de civitate Dei (PL 41) August, cons.: de consensu evanglista-
rum libri quatuor (PL 34, 1041 ff) August, c. Cresc.: Contra Cresconium
grammaticum partis Donati libri quatuor (PL 43, 445) August, c. Gaud.: Contra Gaudentium
Donatistarum episcopum libri duo
(PL 43,707 ff) August, conf.: Confessiones (PL 32.,
659 ff)
August, don. persev.: de dono perseve-rantiae liber ad Prosperum et Hilari-um secundus (PL 45, 393 ff)
August, de cura ger. pro mort.: de cura gerenda pro mortuis (PL 40, 591 ff)
August. De grat. chr. et de pecc. orig.: de gratia Christi et de peccato origi-
nal!, contra Pelagium et Caelestium, libri duo (PL 44, 359 ff) August, de haeres.: de haeresibus (PL 42,21 ff)
August, de pecc. mer.: de peccatorum mentis et remissione et de baptismo parvulorum ad Marcellinum, libri tres (PL 44, 109 ff)
August, de serm. domini in monte: de sermone Domini in monte secundum Matthaeum libri duo (PL 34, 1229 ff)
August, de unico bapt.: de unico bap* tismo contra Petilianum, ad Constan-tinum, liber unus (PL 43, 595 ff)
August, de un. eccl.: de unitate ecclesiae
August, de urb. excid.: de urbis excidio
(PL 40, 714 ff) August, ord.: de ordine (PL 32, 977 ff) August, util. ieiun.: de utilitate ieiunii
(PL 40,707 ff) August, de util. cred.: de utilitate ere-
dendi (PL 42, 65 ff) August, de vera rel.: de vera religione
liber unus (PL 34, 121 ff) August, c. litt. Pet.: Contra litteras Peti-
liani Donatistae Cirtensis episcopi
libri tres (PL 43. 245 ff) August, de baptism.: de baptismo contra Donatistas libri septem (PL 43, 107
ff)
August, en. in ps.: Enarrationes in psal-
mos (PL 36 f) August, corr. et grat.: de correptione et
gratia (PL 44, 915 ff) August, in ev. Joh.: In Johannis evange-
lium tractatus 124 (PL 35, 1379 ff) August. Gen. ad litt.: de Genesi ad lit-
teram (PL 34, 219 ff) August, ep.: Briefe (PL 33) August, serm.: Sermones (PL 38 f) August, de bono coniug.: de bono coni-
ugali (PL 40, 373 ff) August, de catech. rudibus: de catechi-
zandis rudibus (PL 40, 309 ff) August, de gestis Pelagii: de gestis Pe-
lagii, ad Aurelium episcopum, liber
unus (PL 44,319) August, de mor. eccl. et de mor. manic h.: de moribus ecclesiae cat hoi i-
cae et de moribus Manichaeorum
libri duo (PL 32, 1309 ff) August, de nat. et grat.: de natura et
535
gratia, ad Timasium et Jacobum, contra Pelagium, liber unus (PL 44, 247 ff)
August, de lib. arb.: de libero arbitrio
libri tres (PL 32, 1221) August, de trin.: de trinitate libri quin-
decim (PL 42, 819 ff) August, op. imperf.: opus imperfectum
contra Juiianum (PL 45, 1049 ff) August, retract.: Retractationes (PL 32,
583 ff)
August, solil.: Soliloquia (PL 32,869 ff) Aurel. Vict. Caes.: Aurelius Victor, De
Caesaribus Aurel. Vict. Epit: Epitome Avit. Vienn. ep.: Avitus von Vienne,
Briefe Barn.: Barnabasbrief Basil, ep.: Basilius von Casarea, Briefe
(PG32, 29 Iff) Basil. Hex.: Homiliae 9 in Hexaemeron
(PG 29, 3 ff) Basil, horn.: Homilien Bib!.: Biblica, 1920 ff BKV: Bibliothek der Kirchenvater, hg.
v. O. Bardenhewer, Th. Schermann,
C. Weymann, 1911 ff Bonif. I. ep.: Papst Bonifatius I., Briefe
ByZ: Byzantinische Zeitschrift, 1892
ff
Byzlav: Byzantinoslavica
Cass, var.: Flavius Magnus Aurelius
Cassiodorus, Variae Cass. Dio: Cassius Dio Catal. Felic: Catalogue Felicianus,
aitester Teil des Liber Pont. (s. d.),
fufit auf dem Catalogus Liberianus Catal. Liberianus MG hist. Auct. ant.:
Monumenta Germaniae Historica,
Auctores antiquissimi CHR: The Catholic historical Review,
1915 ff
1., 2. Chron.: Chronikbiicher Chrysost: Johannes Chrysostomos Chrysost. horn.: Homilien Chrysost. ep.: Briefe Chrysost. sac: de sacerdotio Chrysost. de stat: Homiliae 21 de sta-tuis
Chrysost. adv. Jud.: 8 Homilien Gecjen die Juden
Chrysost. de S. Babyla с Jul. et с
gent.: de S. Babyla contra Iulianum et gentiles Cic. de divin.: Cicero, de divinationc
Cic. de orat: de oratore Cic. nat. deor.: de natura deorum Cic. Cat.: Cato maior de senectute CIL: Софив Inscriptionum Larinarum, hg. v. d. Berliner Akademie der Wissenschaften, 1863 ff 1. Clem.: 1. Clemensbrief Clem. Al. protr.: Clemens von Alexandrien, Logos protreptikos Clem. Al. paed.: Paidagogos Clem. Al. Quis dives salv.: Quis dives
salvetur (Horn, ber Mk. 10, 17 ff) Clem. Al. strom.: Stromateis Cod. Just.: Codex Justinianus Cod. Theod.: Codex Theodosianus Coelestin I. ep.: Papst Coelestin I., Brie-fe
Coll. Avell.: Collectio Avellana
Coll. Casin.: Collectio Casinensis
Соф. Jur. Civ.: Софив iuris civilis
CSEL: Софив scriptorum ecclesiastico-rum latinorum, hg. v. d. Wiener Akademie der Wissenschaften, 1866 ff
Cypr. ad. Donat.: Cyprianus von Kar-thago, ad Donatum
Cypr. bono pat.: de bono patientiae
Cypr. de unit.: de cathoiicac ecclesiae unitate
Cypr. ep.: Briefe
Cypr. laps.: de lapsis
Cyrill. Hieros. catech.: Cyrill von Jerusalem, 24 Katechesen
DAM: Deutsches Archiv fur die Erfor-schung des Mittelalters
Dam. ep.: Papst Damasus I., Briefe
Decret. Gelas.: Papst Gelasius I., De-kretalen
Did.: Didache
Didasc: Didascalia
Dio.: Dio Cassius
Diodorus: Diodor von Tarsus
Diog.: Diognetbrief
DOP: Dumbarton Oaks Papers, ed. Harvard University, 1941 ff
DZGw: Deutsche Zeitschrift fur Ge-schichtswissenschaft, 1889 ff; ab 1898: HV
Ennod.: Magnus Felix Ennodius, Bi-
schof von Pavia Ennod. Li bell.: Libellus adversus eos,
536
qui contra synodum scribere prae-
sumpserunt Ennod. paneg. Theed.: Panegyricus auf
Konig Theoderich (nach seinern Ein-
greifen zugunsten von Papst Sym-
machus) Ephes.: Epheserbrief Ephram, Carmina Nisibena: Ephram der
Syrer, 77 Ueder (8, 22, 23. 24 fehlen) Ephram. hym. de fide: 87 Hymnen uber
den Glauben Ephr. hymn. c. haer.: Hymni (Sermones)
contra haereses Epiphan. de rnensur.: Epiphanius von
Salamis, de mensuris et ponderibus Epiphan. haer.: Haereses (auch als Pa-
narion zitiert) Epit. Caes.: s. Aurel. Victor Epitome: s. Aurel. Victor Euagr. h.e.: Euagrius Scholasticus, Kirchengeschichte Eumen. pan.: Eumenius, Panegyrici La-
tini
Eunap. Vitae sophist.: Eunapios von Sardes, Sophistenviten (Plotin, Po* rphyrios, lamblich, Aidesios, Libanios u. a.)
Euseb. h.e.: Eusebius von Caesarea, Kirchengeschichte
Euseb. Or. ad s. coetum: Oratio ad sanctorum coetum
Euseb. V. C: Vita Constantini
Eutr. brev.: Eutropius, Breviarium ab urbe condita
EvTh: Evangelische Theologie, 1934 ff
Ez.: Ezechiel (Hesekiel)
Faust.: Faustus von Byzanz
FF: Forschungen und Fortschritte, 1925 ff
FHG: Fragmenta Historicorum Graeco-
rum, ed. C. Muller Firm. Mat. err.: Firmicus Maternus, de
errore profanorum religionum frg.: Fragment
Fulgent. C. Arrian.: Fulgentius v. Rus-
pe, contra Arrianos Fulgent, de fide: de fide ad Petrum
Gal.: Galaterbrief Gel. Cyz. h.e.: Gelasius von Cylicus
(Kyzikos), Kirchengeschichte Gelasius I. ep.: Papst Gelasius I., Briefe Gennadius de vir. ill.: Gennadius von
Massilia, de viris illustribus
Gesta cone. Aquil.: Gesta concilii Aqui-leiensis
Gregor I. dial.: Papst Gregor 1., dialogi de vita et miraculis patrum Italico-rum
Greg. 1. horn.: Homilien Greg. II. ep.: Papst Gregor II., Briefe Greg. Naz. or: Gregor von Nazianz, Reden
Greg. Naz. de vita.: Carm. de vita sua
Greg. Nyssa: Gregor von Nyssa
Greg. Nyss. In cant, horn.: Gregor von Nyssa, Homilien Qber das Hohelied
Greg. Nyss. or.: Reden
Greg. Tr. in glor. mart.: Gregor von Tours, in gloria martyrum
Greg. Tr. hist. Fr.: Historiarum libri X (Hist. Francorum)
Hebr: Hebrierbrief
Hermes: Hermes, Zeitschrift fur klassi-sche Philologie, 1866 ff
Hieron. adv. Jovin.: Sophronius Eusebius Hieronymus, Adversus Jovinia-num
Hieron. adv. Joh. Hierosolym.: Adversus Johannem Hierosolymitanum
Hieron. Contra Vigil.: Contra Vigiianti-um
Hieron. Dialogi contra Pelagianos: Dialogi contra Pelagianos libri III
Hieron. adv. Rufin: Apologia adversus libros Rufini
Hieron. Comment, in Ez.: Ezechielkom-mentar
Hieron. de nom. Hebr.: liber interpreta-
tionis Hebraicarum nominum Hieron. ep.: Briefe Hieron. vir. ill: de viris illustribus Hieron. in Hierern.: in Hieremiam
prophetam libri sex Hieron. Comment, in Isaiam: Jesaja-
kommentar Hilar, c. Constant: Hilarius von Picta-
vium (Poitiers), Contra Constantium
imperatorem Hilar, de trinit: de trinitate (de fide,
adversus Arianos) Hilar. Super Psalmos: Tractatus super
Psalmos
Hilar, contra Auxent: Contra Arianos vel Auxentium Mediolanensem episcopum
537
Hilar, lib. ad: Constant.: liber I ad Cons-tantium
Hippol. refut: Hippolit, Refutatio omnium haeresium (Philosophumena)
Hippol. trad, apost.: Apostolische Ober-lieferung (odcr Kirchenordnung Hip-polyts)
HJ: Historisches Jahrbuch der Gdrres-
Gesellschaft, 1880 ff Hos.: Hosea
HThR: The Harvard Theological Review, 1908 ff HV: Historische Vierteljahresschrift,
1898 ff, bis 1898: DZGw Hydat. Chron.: Hydatius (Idacius), Bi-schof von Aquae Plaviae (Chaves, Port.), Chronicon HZ: Historische Zeitschrift, 1859 ff Ignat. Tral.: Ignados von Antiochien,
An die Tralleser Ign. ad Magn.: An die Magnesier Ign. ad Philad.: An die Philadelphenser Ign. ad Rom.: An die Romer Ign. ad Smym.: An die Smymaer Innoz. I. ep.: Papst Innozenz I., Briefe lord. Get.: lordanes, de origine actibus-
que Getarum (Gotengeschichte) lord. Rom.: de summa temporum vel origine actibusque gentis Romano-rum
Iren. haer.: Irenaus von Lyon, adversus haereses
Isid. hist, got.: Isidor von Seville, Geschichte der Goten, Vandalen und Sueben
Isid. Pel. ep.: Isidor von Pelusium, Briefe (mindestens dreitausend, davon zweitausend erhalten)
Jak.: Jakobusbrief
JbAC: Jahrbuch fur Antike und Christentum
JBL: Journal of Biblical Literature, publ. by the Society of Biblish Literature and Exegesis, 1881 ff
JEH: The Journal of Ecclesiastical History, 1950 ff
Jer.: Jeremia
Jes.: Jesaja
Jh.: Johannesevangelum JJS: Journal of Jewish Studies, 1948 ff JK: Regesta Pontificun Romanorum ab condita ecclesia ad annum post
Christus natum MCXCVIII von Ph.
Jaff u. a. 1885 ff Joh. Chrysost: s. Chrysostomos Job. Malal. Chron.: Johannes Malalas,
Chronographie Job. Mosch. prat, spir.: Johannes Mo-
schus, pratum spirituale Joh. Nikiu, Chron.: Johannes von Ni-
kiu, Weltchronik Joseph. Ant. Jud.: Flavius Josephus,
Judische Altertumer Joseph. Bell. Jud.: Judischer Krieg Joseph, c. Apionem: Contra Apionem
(Apologie) Joseph, vit.: de vita sua JR: The Journal of Religion JRS: The Journal of Roman Studies JThS: The Journal of Theological Studies, 1899 ff Jud.: Judasbrief
Julian. Aecl. Lib. ad Florum: Julianus von Aeclanum, Lib. ad Florum in: August op. imperf. (8 Bucher)
Julian. Aecl. lib. ad Turbant.: Lib. ad Turbantium (4 Bcher)
Julian, ep.: Flavius Claudius Julianus (Apostata), Briefe
Julian, or.: Reden
Just, apol.: Justin der Martyrer, 1. u. 2. Apologie
Justin, (dial.) Tryph.: Dialog mit dem
Juden Tryphon Juvenal. Sat.: D. Junius Juvenalis, Satu-
rae
Kol.: Kolosserbrief
1., 2. Kn.: Kdnige (Bcher)
1., 2. Ког.: 1., 2. Korintherbrief
Kyr. Alex, ep.: Kyrill von Alexandrien,
Briefe (PG 77, 401 ff) Kyr. Alex, horn.: Predigten (PG 77, 981
ff)
Kyrill. Alex. Advers. nolentes confit. sanct. virg. esse Deiparam: Adversus noentes confiteri sanctam virginem esse deiparam (PG 76, 255 ff)
Kyr. Alex. ad. reg.: ad reginas (PG 76, 1201 ff)
Kyril. Jems.: s. Cyrill. Hieros. Lact div. inst.: Lactanz, divinae insti-tutiones
Lact. mort. pers.: de mortibus persecu-torum
538
Leo I. ep.: Papst Leo I., Briefe (PL 54, 593 ff)
Leo I. serm.: sermones (PL 54, 137 ff)
Liban. or.: Libanios, Reden
Lib. ep.: Libanios, Briefe
Liber Heracl: Liber Heraclidis
Liber Pont.: Liber Pontificalis, 2 Bde.,
ed. Duchesne, 1886 ff. 2. A. 1955, Bd.
3, hg. v. C. Vogel, 1957 Liberat. Brcv.: Breviarium ^ausae
Nestorianorum et Eutychianorum Liberius ep.: Papst Liberius, Briefe (PL
8,1349 ff) Liv.:Livius Lk.: Lukasevangelium LThK: Lexikon fiir Theologie und Kirche, I., 2. A. Lucif. Calar.: Lucifer von Calaris (Cag-
liari auf Sardinien) Malal.: s. Joh. Malal. Makk.: Makkabaerbucher (1 u. 2) Marc. Diac. vita Porphyr.: Diakon Mar-
kus, Vita des Bischofs Рофпуг^в von
Gaza
Marc, comes Chron.: Marcellinus comes, Chronik (opus rusticum)
Mansi, Cone, coll.: J. D. Mansi. Sacro-rum conciliorum nova et amplissima collectio. Nachdruck u. Fortsetzung ed. v. L. Petit/J. B. Martin, 1899 ff
MG Auct. Ant.: Monumenta Germaniae Historica, Auctores antiquissimi
MG SS rer. Langob.: Monumenta Germaniae Historica, Scriptores rerum Langobardicarum
Min. Fel. dial, oct.: Minucius Felix, Dialog Octavius
MIUG: Mitteilungen des Institute fur Osterreichische Geschichtsforschung, 1880 ff.
Mk.: Markusevangelium
1., 2., 3., 4., 5. Mos.; 5 Bucher Mosis (Pentateuch)
Mt. Matthausevangeiium
MThZ: Miinchener Theologische Zeitschrift
Nazar. pan.: Nazarius, Panegyricus
Nestor. Lib. Heracl.: Nestorios, Liber Heraclidis
NT: Neues Testament
Olymp. frg.: Olympiodoros schrieb 22. Bucher bes. iiber die westromische Geschichte zw. 407 und 425.
Optat.: Optatus von Milewe
OrChr: Oriens Christianus, 1901 ff OrChrA: Orientalia Christiana Analec-
ta, 1923 ff OrChrP: Orientalia Christiana periodica, 1935 ff Orig. Cels.: Origenes, contra Celsurh Orig. comm. Ser.: Serienkommentare Orig. horn.: Homilienkommentare Orig. de princ: de principiis Oros. hist.: Orosius, Historiae advers.
paganos libri VII Oros. Lib. Apol: Liber apologeucus OstKSt: Ostkirchliche Studien, 1951 ff Pacat. paneg.: Latinus P. Drepanius Pa-
catus, Panegyricus Pallad. dial: Palladius, Dialogus devita
s. Joannis Chrysostorni Pallad. Hist. Laus.: Historia Lausiaca Pallad. Vita Joh. Chrys.: Dialogus devita s. Joannis Chrysostorni Paneg. lat.: Panegyrici latini Paulin. Vita Ambr.: Paulinus, Vita s. Ambrosii
Pauly: Der Kleine Pauly. Lexikon der Antike, hg. v. K. Ziegler/W. Sonthei-mer, 5 Bde., 1979
Pauly-Wissowa: Paulys Realencyklopa-die der klassischen Altertumswissen-schaft. neue Bearb. v. G. Wisso-wa/W. Kroll, 1893 ff
Pelag, ep.: Pelagius, Briefe
Pelagius, Ad Demetriadem: Espistula ad Demetriadem
1., 2. Petr.: I., 2. Petmsbrief
PG: Patrologiae cursus completus ... series graeca
Phil.: Philipperbrief
Philostorg. h.e.: Philostorgios, Kirchengeschichte
Philostr. vita Apoll.: Philostratos, Vita Apollonii
PL: Patrologiae cursus completus ... series latina
Plin. nat. hist.: Plinius der Altere, Natu-
ralis historia Plot, enn.: Plotinos, Enneaten Plut. de Is. et Os.: Plutarch, de Iside et
Osiride Plut. Cam.: Camillus Plut. Num.: Numa
Plut. Ouaest. Graec.: Ouaestiones Grae-cae
Plut. Ouaest. conv.: Ouaestiones convi-vales
539
Plut. Rom.: Romulus Poen. Cumm.: Poenitentiale Cummeani PO: Patrologiae cursus completus ... series orientalis Polyc. ad Phil.: Polykarp von Smyrna,
Philipperbriefe Poskl. Vita: Possidius von Calama, Vita
s. Augustini Prokop. bell, vand.: Prokop von Caesa-
rea, Wandalenkrieg Prok. bell, got.: Gothenkrieg Prokop. bell, pers.: Perserkriege Prokop. de aedific: de aedificiis (Pane-gyrikos tiber Justinians Bauleiden-schaft)
Prokop. hist, arcan.: historia arcana
(Anekdota), Geheimgeschichte Prol.: Prolog Proom.: Prodmium
Prosper. Chrbn.: Tiro Prosper, Chronik
(PL 61, 535 ff) Prudent, c. Symm.: Aurelius Clemens
Prudentius, Contra Symmachum Ps.: Psalm Ps.: Pseudo
Ps. Clem, horn.: Pseudoklementinen,
Homilien Ps. Clem, recog.: Recognitions Ps. Cypr. sing, cler.: Pseudo-Cyprian,
de singularitate clericorum Ps. Just. or. ad Graecos: Pseudo-Justin,
oratk) ad Graecos RAC: Reailexikon fur Antike und
Christentum, hg. v. Th. Klauser, 1941
(1950) if
RGAK: Reailexikon der germanischen Altertumskunde, hg. v. J. Hoops, 1911 ff
RGG: Die Religion in Geschichte und Gegenwart, 1909 ft; 2. A. 1927 ff, 3. A. 1956 ff
RhMus: Rheinisches Museum fur Philo-
logie, 1833 ff Ri.: Das Buch Richter Rom.: Romerbrief
Rufin. c. Hieron: Rufinus von Aquileia, Apologia contra Hieronymum
Rufin. h.e.: Kirchengeschichte
Rusticus diac, C. Acephalos disput.: Diakon Rusticus (Neffe des Papstes Vigilius) contra Acephalos disputario RV: Rheinische Vierteljahresblatter
Sach.: Sacharja
Saeculum: Saeculum. Jahrbuch fur Uni-versalgeschichte, 1950
Salv. de gub. dei: Salvianus von Massi-lia, de gubernatione dei
1., 2. Sam.: Die Samuelbucher
SbPAW phil.-hist. KL: Sitzungsberichte der Preufiischen Akademie der Wissenschaften, philologisch-historische Klasse
Sen. ben.: Seneca, de beneficiis serm.: sermones
Sid. Apoll.: s. Apollinaris Sidonius Sir.: Das Buch Jesus Sirach Siric. ep.: Papst Siricius, Briefe Sixt. III. ep.: Papst Sixtus ГЛ., Briefe Socr. h.e.: Socrates. Kirchengeschichte Soz. h.e.: Sozomenos, Kirchengeschichte
StdZ: Stimmen der Zeit (vor 1914: Stim-
men aus Maria-Laach), 1871 ff Suet. Claud.: Sueton, Claudius Suet. Tit.: Titus Suet. Vesp: Vespasianus Sulp. Sev. Chron.: Sulpicius Severus,
Chronicorum libri duo Sulp. Sev. dial.: Dialogorum libri duo
Sulp. Sev. Vit. Mart.: Vita S. Martini Symm. ep.: O. Aurelius Symmachus,
Briefe Symm. rel.: relationes Symm. or.: Reden Syn.: Synode Syn. Antioch.: Antiochien Syn. Arel.: Arelate (Aries) Syn. Carth.: Carthago Syn. Elv.: Elvria Syn. Laodic: Laodicea Syn. Narb.: Narbonne Syn. Orl.: Orleans Syn. Serd.: Serdica Syn. Tol.: Toledo
Synes. ep.: Synesios von Cyrene (Kyre-ne), Briefe
SZG: Schweizer Zeitschrift fur Geschichte
Tacit. Ann.: Tacitus, Annalen
Tacit. Germania: de origine et situ Ger-
manorum Tacit, hist: Historien Tat. or.: Tarian, oratio ad Graecos Tert. ad scap.: Tertullian, ad Scapulam Tert. adv. Marc.: adversus Marcionem Tert. anima: de anima Tert. Apol.: Apologeticum
540
Tert. cor.: de corona
Tert. de idol: de idololatria
Tert. de pat.: de patientia
Tert. de praescr. haer.: de praescriptio-
ne haereticorum Tert. de pud.: de pudicitia Tert. de spect.: de spectaculis Tert. jeun.: de ieiunio adversus psychi-
cos
Tert. mart.: ad martyres ThBl: Theologische Blatter, 1922 ff Themist. or.: Themistios, Reden Theodor. h.e.: Theodoret von Cyrus
(Kyrrhos), Kirchengeschichte Theodor. hist, rel.: Historia religiosa Theodor, ep.: Briefe Theodor. Lect. h.e.: Theodorus Lector,
Kirchengeschichte Theoph. ad Autol.: Theophilus von An-
tiochien, ad Autolycum Thess.: 1., 2. Thessalonikerbrief ThGI: Theologie und Glaube, 1909 ff ThJ: Theologische Jahrbucher, 1842 ff ThLZ: Theologische Literaturzeitung,
1878 ff
ThRE: Theologische Realenzyklopadie
ThSt: Theological Studies, 1940 ff
1., 2. Tim.: Timotheusbriefe
ThZ: Theologische Zeitschrift, 1945 ff
Tit.: Brief an Titus
TR: Theologische Rundschau
Tr.: Tryph
Veget. Epit. rei mil: P. V. Renatus Ve-getius, epitoma rei militaris
Venant. Fortunat., Vita Hil.: Venantius Fortunatus, vita et miracula S. Hilari
Vict. Tonn.: Victor von Tonnona, Chro-nik (444 - 566)
Vict. Vitens. pers.: Victor von Vita, historia persecutionis Africanae provin-ciae
VigChr: Vigiliae christianae, 1947 ff
WbSt: Wood brook Studies
Zachar. Rh. h.e.: Zacharias Rhetor, Kirchengeschichte
ZAW: Zeitschrift fur alttestamentliche Wissenschaft, 1881 ff
ZDMG: Zeitschrift der deutschen mor-genlandischen Gesellschaft, 1847 ff
ZHT: Zeitschrift fur historische Theologie
ZKG: Zeitschrift fiir Kirchengeschichte, 1876 ff
ZKTh: Zeitschrift fur Katholische Theologie, 1877 ff
ZMR: Zeitschrift fur Missionswissen-schaft und Religionswissenschaft, 1934 ff, 1950 ff
ZNW: ieitscfirift fur die neutestament-liche Wissenschaft und die Kunde der aiteren Kirche, 1900 ff, 1934 ff
Zon.: Zonaras, Weltchronik
Zos. hist.: Zosimos, Historien
ZPE: Zeitschrift fur Papyrologie und Epigraphik
ZSavRGkan: Zeitschrift der Savigny-Stiftung fur Rechtsgeschichte, Kano-nistische Abteilung, 1911 ff
ZSavRGrom: Zeitschrift der Savigny-Stiftung fur Rechtsgeschichte, Roma-nistische Abteilung, 1880 ff
ZThK: Zeitschrift fur Theologie und Kirche, 1891 ff
Более 800 000 книг и аудиокниг! 📚
Получи 2 месяца Литрес Подписки в подарок и наслаждайся неограниченным чтением
ПОЛУЧИТЬ ПОДАРОКЧитайте также
СПИСОК СОКРАЩЕНИЙ
СПИСОК СОКРАЩЕНИЙ БГ — Бхагавад-Гита.ВИМК — «Вестник истории мировой культуры»ВР — «Вера и разум».ВЦ — «Вера и Церковь».ПС — «Православный собеседник».ПД — «Переселение душ». Сборник. Париж, 1935.РВТ — «Религиозные верования». Сборник статей иностранных ученых и
Список сокращений
Список сокращений BKV Bibliothek der Kirchenv?ter, ed. EX.Reithmayr/V.Thalhofer, 79B?nde. Kempten, 1869–1888.BSLK Die Bekenntnisschnften der evangelisch–lutherischen Kirche, hrsg. v. Deutschen Evangelischen Kirchenausschu?. G?ttingen, 1956.CA Confessio Augustana (в BSLK).CCL Corpus Christianorum Series Latina. Turnholt, 1953ff.CSEL Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum. Wien, 1866ff.DS H. Denzinger/A. Sch?nmetzer Enchindion Symbolorum,Definitionum et Declarationum
Список Сокращений
Список Сокращений DMS David M. Scholer, A Basic Bibliographie Guide for New Testament Exegesis; l? ed. Wm. B. Eerdmans Publishing Co., 1973 GNB Good News Bible, 1976 JAF Joseph A. Fitzmyer, An Introductory Bibliography for the Study of Scripture; Subsidia Biblica, 3. Rome: Biblical Institute Press, 1981 KJV King James Version MS. (MSS.) Manuscript(s) NA26 Nestle–Aland, Novum Testamentum Graece, 26th ed. Stuttgart: Deutsche Bibelstiftung, 1979 NEB New English
Список сокращений
Список сокращений 1 QS -Устав кумранской общины1QM-Свиток Войны (Война сынов света против сынов тьмы)IQpHab – Комментарии на книгу ХабаккукаCD – Дамасский документ4QpNahum – Комментарий на книгу Нахума1Q Myst. – Книга Тайн4QpPs – Комментарий на книгу Псалмов4Q Florilegium – Сборник
Список сокращений
Список сокращений Амур — бассейн р. АмурАМЭ — архив Музея ЭтнографииАрх. — Архангельская губерния, областьАстр. — Астраханская губерния, областьБелозер. — Белозерский уезд, районБеломор. — бассейн Белого моряБрян. — Брянская губерния, областьВеликорусск. —
Список сокращений
Список сокращений Книги Библии (Ветхий и Новый Завет) даются в принятой для русских изданий системе сокращений.Бхг. – БхагавадгитаГерод. – Геродот. ИсторияДобр. – ДобротолюбиеИл. – Иллиада, ГомерМерик. – поучение Гераклеопольского царя царевичу МерикараОд. – Одиссея,
СПИСОК СОКРАЩЕНИЙ
СПИСОК СОКРАЩЕНИЙ {стр. 489}Быт—Книга БытияВЗ—Ветхий ЗаветВтор—Книга ВторозаконияДан—Книга пророка ДаниилаЕвр—Послание к евреямИак—Послание апостола ИаковаИез—Книга пророка ИезекииляИер—Книга ИеремииИо—Евангелие от ИоаннаИс—Книга пророка ИсаииИсх—Книга
Список сокращений:
Список сокращений: [Флав. I] — Иосиф Флавий, Иудейская война. М., 1996. [Флав. II] — Иосиф Флавий, Иудейские древности. Минск, 1994. [Ран.] — Ранние Отцы Церкви. Антология. Брюссель, 1988. [Пис.] — Писания мужей апостольских. Рига, 1992. [Плин.] — Плиний Младший, Письма. М,
СПИСОК СОКРАЩЕНИЙ
СПИСОК СОКРАЩЕНИЙ AAS: Acta Apostolicae Sedis, 1909 ff ACO: Acta conciliorum oecumenico-rum, hg. v. E. Schwartz. 1914 ff Ad Diognet: Diognetbrief Afrah. Dem.: Afrahat, demonstratio Homilien)Agathias: Agathias (Scholastikos) ausMyrina (Aiolis) Agnellus, Liber pont. eccl. Ravenn.: Agnellus, Liber Pontificalis ecclesiaeRavennatis (MGScript. Rer. Lartgob.)333Alex. Alexandr. Sermo de anima: Alexander von Alexandrien, de anima et corpore deque passione dominiAmbr. virg.: Ambrosius,